Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim

Şerh Hüküm Ders

Bâb: Çocuktan hadis dinlemek (semâ') ne zaman sahih olur?

1- İsmail b. Üveys bize anlattı ve dedi ki: Mâlik bana İbni Şihâb'dan, o Ubeydullah b. Abdullah'tan, o Abdullah b. Abbâs'tan naklederek dedi ki: (İbni Abbâs) şöyle dedi:

Bir dişi eşeğe binmiş olarak geldim. O sırada ergenlik çağına yak­laşmıştım. Allah Resulü (sav) Mina'da duvarsız bir hâlde namaz kıldı­rıyordu. Safın bir bölümünün önünden geçtim ve eşeği serbestçe otla­ması için salıverdim. Sonra da safa katıldım. Bu (hareketim) yadırgan­madı.[1]


Şerh


Yaklaştım" ifadesi, henüz ergen olmamakla birlikte bu çağın arefesinde bulunmayı ifade eder.

"Duvarsız" ifadesiyle kastedilen, sütresizdir. Yani Efendimiz namazını açık alanda, önünde her hangi bir sütre bulunmaksızın kılmaktadır. İmam Şafiî bu açıklamada bulunmuştur.

Sütre: Namaz kılan birinin, önünden geçecek her hangi bir şeyden dola­yı namazının bozulmaması için koyduğu engeldir.

Saffin bir bölümü" ifadesi mecazı olarak ön saf için kullanılmıştır.

Kimse bu (hareketimi) yadırgamadı" ifadesi, güçlü bir maslahatın gizli kusura (mefsedet-i hafiyye) tercih edilmesinin caiz ol­duğunu gösterir. Burada güçlü ve baskın maslahat namaz kılmak için cemaa­te katılmak, gizli kusur ise namaz kılanların önünden geçmektir.

İbni Abbâs, bu hadisi ergenlik çağına basmamış kimseden hadis dinlene­bileceği hususuna delil olarak göstermiştir. Çünkü hadiste geçen yadırga­mama fiili, sadece namazı değil başka eylemleri de kapsayan mutlak bir ni­teliktedir.


Hüküm


İmam Ebu Hanife ve diğer büyük ulemâya göre, çocuk, kadın, eşek, kö­pek vs.nin geçmesiyle namaz bozulmamakla birlikte sütre koymak gerekli­dir. Sütre, hafif sağ veya sola konulup tam karşıya konulmamalıdır. Sütre ile namaz kılanın arasından geçmek haramdır. Namaz kılarken, önünden geçeni uyarmak için hareketlenmek, seslenmek de mekruh olup namazın hikmetine aykırı bir davranıştır.

Hadis nakletme ehliyeti bakımından çocuk; köle, fasık ve kâfir hükmün­de olup yaşayıp gördüğünü anlatmasına dayanan hadisleri alınabilir. Ancak edâ, yani hadis naklinde bulunamaz.


Ders


Bu hadis-i şeriften çıkarılabilecek en önemli Ders, çocukların namaz gibi önemli bir ibadete katılmasını, bir takım ikinci derece öneme sahip kurallar sebebiyle engellememektir.

Bölümle ilgili olarakçıkarılması gereken Ders ise; "İlim yaşta değil başta olur" sözünden hareketle, temyiz sahibi çocukların anlattıklarının da dinle­meye değer olduğunun bilinmesidir. Çünkü bu yaştaki çocuklar, eğriyle doğ­runun ayrımım yapabilecek kafa yapısına sahiptirler. Bu hadis münasebetiy­le yaşça küçük olandan Ders almanın da mubah, hatta bir erdem olduğu söy­lenebilir.

Kategoriler