Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim
HACİM ÖLÇÜLERİ
Rıtıl : 416 gr.
Müd : ¼ Sa’a eşit bir ölçü birimidir. 832 gr.
(Normal bir kimsenin iki avucunu buğday yığınına daldırdığında ele gelen buğday miktarı)
Kıst : Yarım Sa’ miktarı kadardır. 1,664 gr.
Kılece (Kıst) : 7/10 Sa’ demektir, veya 3 tam ¾ rıtıl demektir, 2,425 gr.
Sa’ : Dört Müd miktarıdır veya 5 tam 1/3 rıtıl demektir, 3,328 gr.
Mahtûm : Beş tam 1/3 Rıtıl demektir, 2,218 gr.
Mekûk : Sekiz Rıtıl demektir veya bir tam ½ Sa’ demektir, 3,328 gr.
Farak : Üç Sa’ veya on altı Rıtıl demektir, 9,984 gr.
Veybe : Altı Sa’ veya Otuz iki Rıtıl demektir, 19,968 gr.
Müdy :Yedi tam ve ½ Sa’ demektir veya kırk rıtıl demektir, 16,640 gr.
Kafîz : On iki Sa’ veya 64 Rıtıl demektir, 26,624 gr.
Arak : On beş Sa’ veya 80 Rıtl demektir, 33,280 gr.
İrdeb : Yirmi dört Sa’ veya 128 Rıtl demektir, 53,248 gr.
Cerîb : Kırk sekiz Sa’ veya 256 Rıtl demektir, 106,496 gr.
Vesak : Altmış Sa’ veya 280 Rıtıl demektir, 199,680 gr.
Kerr : Yediyüz yirmi Sa’ veya 3840 Rıtl demektir, 1,597,440 gr.
Saf suyun buğday hacmine göre oranı 150/198 yani 198 litre su 158 kg. ağırlığına eşittir. Arpanın saf suya orantısı ise 120/198 dir. Yani 198 litre su 120 kg. arpaya eşittir. Bu hesaba göre aynı hacimde fakat farklı ağırlıkta olan bazı bakliyat çizelgesi aşağıda sunulmuştur;
İRDEB: Yirmi dört Sa’ veya 128 Rıtıl miktarına eşittir.
Maddenin cinsi Hacmi Ağırlığı
1- Saf su : 1 irdeb 198 kg veya litre
2- Buğday : 1 irdeb 150 kg veya litre
3- Arpa : 1 irdeb 120 kg veya litre
4- Normal mercimek : 1 irdeb 160 kg veya litre
5- Kırık mercimek : 1 irdeb 148 kg veya litre
6- Bakla : 1 irdeb 150 kg veya litre
7- Kırık Bakla : 1 irdeb 144 kg veya litre
8- Soğan : 1 irdeb 45 kg veya litre
9- Nohut : 1 irdeb 150 kg veya litre
10-Susam : 1 irdeb 120 kg veya litre
11- Yonca : 1 irdeb 157 kg veya litre
12- Saman : 1 irdeb 50 kg veya litre
13- Kepek : 1 irdeb 67,5 kg veya litre
14- Kuru bezelye : 1 irdeb 160 kg veya litre
15- Her türlü meyve sebze 1 irdeb 45 kg veya litre
1 Müslim, Cum’a: 43; İbn Mace, Mukaddime: 7
[1] 26 Şuara: 182
[2] 4 Nisa: 40; 10 Yunus: 61; 34 Sebe’ 3-22; 99 Zilzal 7-8
[3] 21 Enbiya: 47; 31 Lokman: 16
[4] 3 Âl-i Imrân 75; 4 Nisa; 20
[5] 3 Âl-i Imrân:14
[6] 4 Nisa: 53; 4 Nisa: 124
[7] 4 Nisa: 49, 77; 17 İsra: 71
[8] 35 Fatır: 13
[9] 12 Yusuf: 20
[10] 11 Hud: 85; 26 Şuara: 181, 182; 6 Enam: 152
[11] 12 Yusuf: 72
[12] 84 İnşikak: 17
[13] 39 Zümer: 67
[14] 20 Taha: 96
[15] 69 Hakka 32