Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim

Cizye

Cizye


Şöyle bir soru sorulabilir: Hadisten ilk anda Allah'ın birliğini kabul etme­yenlerle savaşılacağı anlaşılmaktadır. Şu halde cizye ödeyen veya antlaşma ya­pan kâfirlerle savaş nasıl terk edilebilir? Buna cevap olarak şunlar söylemiştir.

1. Hadisin yürürlükten kaldırıldığı (neshedildiği) iddiası: Cizye alma ve ant­laşma yapma iznini veren hükümler, bu hadislerden sonra gerçekleşmiştir. .Bu^ iznin "müşriklerle savaşın" âyetinden sonra indirilmesi de bunu göstermektedir.

2. Bu hadis, genel bir ifadeye sahip olmakla birlikte kapsamındaki bazı hu­suslar tahsis edilmiştir. Çünkü emrin amacı, talep edilen şeyin gerçekleşmesidir. Bir delil sebebiyle bir kısmında bunun söz konusu olmamasının bir zararı yoktur.

3. Bu hadisteki "insanlar" şeklindeki genel ifadeden özel bir şey yani ehli ki­tap dışındaki müşrikler kasdedilmektedir. Nesaî'deki "müşriklerle savaşmakla emrolundum" ifadesi de bunu göstermektedir. Şayet "bu husus cizye ehl-i hak­kında geçerli olsa bile, antlaşmalı olanlar ve cizye vermeyenler hakkında geçerli değildir" denilirse buna şu şekilde cevap verilir: "Kabul edilemez olan, ateşkes durumunda olduğu gibi savaşın bir süreliğine geciktirilmesi değil tamamen or­tadan kaldırılmasıdır. Cizye ödemeyenlerle savaşılması ise âyet sebebiyledir."

4. Bu hadiste zikredilen şehadet vb. şeylerle kasdedilen, Allah'ın kelimesini yüceltmek ve buna aykırı davrananlara bunu kabul ettirmektir. Bu ise bazı kim­selerde savaşla, bazı kimselerde cizye ile bazılarında ise antlaşma ile olur.

5. Burada savaş kelimesi ile savaşmak kasdedilmiş olabileceği gibi, onun yerine geçen, cizye vb. başka bir şey de kasdedilmiş olabilir.

6. Ehl-i kitaba cizye konulmasının sebebi onları Müslümanlığa yönlendir­mektir. Sebebin sebebi de sebeptir. Bu durumda hadiste sanki şöyle denilmiş olmaktadır: "Ehl-i kitapla onlar Müslüman oluncaya veya onları İslama götüre­cek şeyi yükleninceye kadar savaşın." Bu görüş en güzel görüştür.

Kategoriler