Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim
(154) Bir Kîmse Arkadaşının Kibre Düşmesinden Emin İse Onu Övmesi
(154) Bir Kîmse Arkadaşının Kibre Düşmesinden Emin İse Onu Övmesi
337— Ebû Hüreyre'den rivayet edildiğine göre, Peygamber (Saîlallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
«— Ebû Bekir ne güzel adamdır, Ömer ne güzel adamdır, Ebû Ubeyde ne güzel adamdır, Üseyd ifcni Hudayr ne güzel adamdır, Sabit ibni Kays ihni Şemmas ne güzel adamdır, Muaz ibni Amr ibni'l-Cemûh ne güzel adamdır, Muaz ibni Cebel ne güzel adamdır!» (Sonra Peygamber) buyurdu:
— Falanca ne kötü adamdır, falanca ne kötü adamdır!» yedi kişiye kadar saydı.[664]
Bir kimsenin Cennet'e müstahak bulunduğunu İfade edecek şekilde onu, kesinlikle iman, takva ve ihsan sahibi vasıflarla övmek yasaklanmıştır. Ancak Hz. Peygamberin müjdelemesi veya haber vermesi gibi kat'î delillere dayanarak övmek mubahtır. Genel olarak, zannımca ve kanaatimce şöyle iyidir, demek sureti ile övmenin bir sakıncası yoktur. Arkadaşını kibre götürecek veya kendini beğenmeye sevk edecek övmeler de yasaklar arasına girer. Zuime uğrayan bir insanı kurtarmak veya ölüm halinde muztar durumda olanın maneviyatını kuvvetlendirmek gîbi sebeplerle bunlar Övülebilir.
Bu hadîs-i şerifte Peygamber Efendimizden çıkan medihlerle zemmedİşler, ashabın gerçek durumlarının aynını ifade olduğundan ve bu hükümlerde yanılma bulunmadığından bu gibi övmeler hakkın bir açıklanırdır. Diğer insanların övgüleri buna kıyas edilmez.[665]
338— Hazreti Âişe'den şöyle dediği rivayet edilmiştir :
— Bir adam, Resûlüllah (Salîallahü Aleyhi ve Seîlem) 'in huzuruna varmak için. izin istedi. Bunun (arzusunun Peyganiher'e iletilmesi) üzerine, Resûlüllah (Salîallahü Aleyhi ve Sellem):
Ne kötü aşiret çocuğudur!» buyurdu. Adam içeri girince, Peygamber ona güler yüz gösterdi ve ona yumuşak davrandı. Adam (evden) çıkınca, başka biri (içeri girmek için) izin istedi. Hazreti Peygamber bunun hakkında:
«— Ne güzel aşiret çocuğudur!» buyurdu. (Bu adam) içeri girince, Peygamber ötekine gösterdiği yumuşak davranışı ve güler yüzlülüğü buna göstermedi. (Bu ikinci) adam çıkınca, dedim ki :
— Ey Allah'ın Resulü! Falan kimse için (kötü) söyledin, sonra ona güler yüz gösterdin. Falan kimse için de (iyi) söyledin; halbuki buna, ötekine davrandığın gibi davrandığını görmedim?
Hazreti Peygamber şöyle buyurdu:
«— Ya Âişe! İnsanların en kötüsü, fenalığından korkulan kimsedir.»[666]
Bu hadis-i şeriften çıkarılan hükümler:
1— Fasık olduğu aşikâr bulunan kimse aleyhine söz konuşmak ve gıybetinde bulunmak caizdir. Böyfe kimselerin fenalığını söylemekle, insanlar onun şerrinden korunmuş olurlar. Nitekim Hz. Peygamber'in köiü diye vasıflandırdıkları şahıs, hadîs âlimlerinçe ismi bilinen ve gerçekte müstüman olmayan biri idi.
2— Kötü insanları yola getirmek ve onların şerrinden korunmak İçin böylelerine yumuşak davranmak ve tatlı sözle gönüllerini almak caizdir. Bununla beraber, fenalığından korkutarak kendisine böyle yumuşak dav-ramları kimse de insanların en kötüsüdür.[667]