Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim
20. Hasır Üzerinde Namaz Kılmak
20. Hasır Üzerinde Namaz Kılmak
Câbir ve Ebu Saîd gemideyken ayakta namaz kıldılar. Hasan-ı Basrî de şöyle dedi: "Diğer insanları rahatsız etmediğin sürece gemideyken ayakta namaz kılabilirsin. Geminin yön değiştirmesine tabî olursun. Eğer insanları rahatsız ediyorsan, oturarak namaz kılarsın."
380- Enes İbn Mâlik'ten leyke Hz. Peygamber'ı etmişti. Allah Resulü kıldırayım' dedi." Enes olayı maktan kararan bir hasırımız tim. Hz. Peygamber şöyle nakledilmiştir: "Enes İbn Malik'in ninesi onun için pişirdiği bir yemeğe davet yemeği yedikten sonra 'kalkın size namaz anlatmaya şu şekilde devam etti: "Sıkça kullanıl vardı, ona doğru yöneldim. Üzerine biraz su serp kalkıp namaza başladı. Ben ve yetim bir çocuk arkasında saf tuttuk. İhtiyar ninem ise, bizim arkamızda namaza durdu. Allah Resulü aleyhi bize iki rekat namaz kıldırdı. Sonra yanımızdan ayrıldı.[110]
Açıklama
(Hasır Üzerinde Namaz Kılmak) Bu konuda İbn Battal şöyle demiştir: "Eğer üzerinde namaz kılman örtü, bir adam boyu veya daha uzunsa buna hasır denir, seccade denmez. Hem hasır, hem de seccade hurma yaprağından ve benzeri maddelerden örülür.
(Câbir namaz kıldı); İbn Ebi Şeybe, Enes'in kölesi Abdullah İbn Ebî Utbe kanalıyla bu hadisi senediyle birükte zikretmiştir. Şöyle ki; "Ebu'd-Derdâ, Ebu Saîd el-Hudrî, Câbir İbn Abdullah ve daha başkalarıyla birlikte yolculuğa çıktık, İmamımız gemideyken ayakta bize namaz kıldırıyordu. Biz de arkasında ayakta namaza dururduk. Dileseydİk gemiyi demirleyebilirdik, (ama bunu yapmadık)."
İbnu'l-Müneyyir şöyle demiştir: "Gemide namaz kılmanın, hasır üstünde namaz kılma başlığı altında zikredilmesi, her ikisinin de toprağın üzerinde kılınan namaz olmamasından İleri gelir. Böylece, 'Ebu Davud ve diğer hadis imamlarının tahriç ettiği Yüzünü toprağa sür' şeklindeki meşhur hadisten hareketle secde ederken toprağa temas etmenin şart olduğu görüşünün yanlış olduğu ifade edilmek İstenmiştir."
İmam Buhârî burada, gemide ayakta namaz kılma imkanı varken oturarak namaz kılmayı caiz gören Ebu Hanife ile diğer imamlar arasındaki ihtilafa işaret etmiştir. Bu hadise göre deniz taşıtlarına binmenin caiz olduğuna deiil vardır.
Bu ifade, Hz. Peygamber'in gelme nedeninin yemek daveti olduğunu gösterir. Itbân hadisinde ise, namaz kıldığı yeri namazgah edinmelerini hedeflediği için ilk olarak namaz kılıp sonra yemek yemiştir. Hz. Peygamber her iki davette ne gayeyle gelmişse önce onu yapmıştır.
(Su serptim) Su serpme, hasırı yumuşatmak için olabileceği gibi temizlemek için de olabilir. Ancak kesin bir dille Enes'in temizlemek gayesiyle su serptiğini söylemek doğru olmaz. Aksine akla ilk gelen mana bunun dışındadır. Çünkü aslolan temizliktir.
Hadisten Çıkarılan Sonuçlar
1- Düğün yemeği olmasa dahi, davet eden bir kadın olsa bile, eğer fitneye düşmekten emin olunmuşsa davete icabet edilmelidir.
2- Davet yemeğinden yenir.
3- Evde cemaatle nafile namaz kılınabilir. Bu olayda Hz. Peygamber hane halkına namazın nasıl kılınacağını göstererek öğretmiştir. Çürt-kü nine, mesdd-i nebeviden uzak bir yerde oturduğu için namazla İlgili bazı ayrıntıları bilmiyordu.
4- Namaz kılınacak yer -temizlenmelidir.
5- Çocuklar yetişkinlerle birlikte saf tutabilir.
6- Kadınlar erkeklerin arkasında saf tutar.
7- Kadın, kendisiyle birlikte saf tutacak başka bir kadın bulamazsa tek başına saf tutar.
8- Bu hadis, safın gerisinde tek başına namaz kılmanın caiz olduğuna delii olarak kullanılmıştır. Ancak bu rivayet, buna hiçbir surette delil olmaz.
9- Gündüz kılınan nafile namazlar, dört rekat olması gerektiğini savunanların aksine iki rekat kılınabilir.
10- Temyiz çağındaki çocuğun abdesti ve namazı sahihtir.
11- Nafile namazın tek başına kılınmasının daha faziletli olması, ortada öğretmek gibi başka bir maslahatın olmadığı durumlarda söz konusudur. Hatta, eğer maslahat cemaatle kılmayı gerektiriyorsa, özellikle de Hz. Peygamber'in şahsı söz konusu olunca cemaatle kılmak tek başına kılmaktan daha çok sevab kazanmaya sebep olur.