Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim

Eserleri

Suyutî'nin pek muhtelif mevzularda ve çok sayıdaki eserlerinin ekseriyeti uzun arıştırmalar mahsulü olan terkibi te'liflerden zi­yade çeşitli kaynaklardan iktiffa suretiyle derlenmiş eserlerdir'. Henüz hayatta iken bir çok İslam ülkelerinde ve ilim merkezlerin­de eserleri şöhret bulmuş bir alim hüviyetini ihraz eylemiştir.

Hicaz, Şam, Halep, Takrur, Osmanlı ülkesi, Hind ve Yemenbu[12]



Eserlerinin Sayısı


Suyûti'nin eserlerinin sayısı muhtelif kaynaklara göre 500 -600 arasında değişmektedir. " Huns Ul-Muhazara"da Suyütî, kendi eserlerini 300 olarak vermektedir. Ancak müellif bundan sonra da birçok eserler kaleme almıştır. Nitekim çağdaşı İbn İyas,bu eserlerin 600 olduğunu kaydetmektedir. [13]



Tefsir Eserleri:


1. Kur'an-ı İlimler

2. Hadis

3. Fıkıh

4. Muhtelif Mes'eleler

5. Dil Ve Edebiyat

6. Usûl-Beyan Ve Tasavvuf

Brok Kelmann, buna bir de tarih ve adap bölümü ilave etmiştir. Eserlerinin muazzam sayısı ve büyük çeşitliliği karşısında, Broc-kelmann'ın bir az daha tafsilatlı olan tasnifine uyularak yukarıda zikredilen bölümlerle ilgili en çok tanınan te'lifleri hakkında kısa bilgi verilmekle yetinilecektir. [14]



1. Kur'an-i İlimler


1. “Tarcuman Ül-Kur'an il Tafsiril-Musnad” adlı esiri tef­sir ile ilgili bütün rivayetleri ihtiva ettiği anlaşılmakta olup, maalesef günümüze intikal etmemiştir.

2. "Kitabüd- durrl-mansur fi tafsiril - Me'sur " Bundan önceki eserin, isnadları hazf edilerek kaynakları muhafaza edilmek suretiyle kaleme alınmış bir muhtasarı olup, altı cilt halinde basılmıştır. Ayetleri aynı mevzudaki hadislerle, sahabe ve tabiinden gelen nakiller ile açıklanmıştır.

3. Mufhamatul - akran fi mubhamatıl-Kur'an’ın bir kaç müphem noktası üzerinde durulmuştur.

4. Lubamül-Nuhul fi ashabın Nüzul' ü, El-1 Vahidi'nin aynı mevzudaki eserine dayanmakta olup, ayetlerin nüzul sebeblerme dair bilinenleri toplamakta ve el-vahidi'nin eserini genişletmek sure­tiyle tamamlamaktadır.

5. Tafsirül-Calalayn, Suyüti'nin en meşhur mütedavil eserlerinden olup, hocası Celauddin El-mahalli (ölm. 864 - Mil.1459) tarafından başlanılmış ve ölümünden sonra kendisi tarafından 870 (1465)'de 40 gün içinde tamamlanmıştır. Aynı lakabı taşıyan iki kişinin eseri olduğu için, "Tafsirül-Calalayn" adını taşıyan bu tefsir, sahasının en muşhur eserlerinden olup müteaddit defalar basılmıştır. En son ve en güzel baskısı, Kahire (1954 ) Darül-Maarif neşridir. Haşiyeleri arasında en mühimi Süleyman Al -Camal (ölm. 1204 -1790)'inkidir.

6. Mecmu Ul-Bahrayn ve Matlaul badrayn, Suyutî'nin en ge­niş tefsiri olup, bugün ancak bir kısmı elimizde bulunmaktadır. Bunun diğer kısımlarının tamamlanıp tamamlanmadığı malum değildir. Bize intikal eden kısım, sadece eserin mukaddeme sinden ibarettir. 872 (1367) yılında "El-al-tahbir fi ulum L-Tafsir" adı ile müstakil bir eser olarak da kaleme aldığı bu kısım ise bütün Kur'an-ı ilimler hakkında mücmel bir bakış mahiyetindedir.

7. El - İthan fi ulumil - Kur'an, Suyuti’nin en mühim ve sahası­nın en geniş malûmatını ihtiva eden eserlerinden biri olup, bundan önceki eserinin bilhassa ez-zarkaşi (ölm.794- 1392)'nin, Kitab’ul - Burhan fi ulumil - Kur'an, adlı kitabından faydanılarak geniş­letilmiş şeklidir[15]



II- Hadis Eserleri:


1. Camı-Ussağır min ahadisil-Başir ve Nazir, umumi hadis mecmuaları arasında zamanımıza kadar mevkiini koruyabilmiş ve bilhassa Osmanlı ulemasınca büyük rağbete nail olmuş eserlerindendir.

Eserin baş taraflarından verilen izahattan da anlaşılacağı üzere veciz hadislerin seçilmesine dikkat edilmiş ve harf sırası takip olunmuştur. Aslında bu eser, Suyutî'nin Cam'ul-Cavami" ismindeki, içinde peygamberin bütün hadislerini bir araya getirmeye niyet ettiği kitabının hulasasıdır. Suyûtî, Camı-Ussağır'ın te­lifinde kaynak olarak altı hadis mecmuasından başka Ahmet b. Hanbal’ın Musnad'inden de faydalanmıştır. Her hadisin yanma nereden alındığını gösteren rumuz konulmuştur. Böylece değerli ve sa­hih hadisleri içine alan Camı-Ussağır, 18 Rebiülevvel 907 (1 teş­rin, evvel 1501) tarihinde ikmal olunmuştur. Bu eser Abdurrahman El- Munavi tarafından şerh edilmiştir.

2. Kıyafetültalib el-labib fihaşa'is al-Habib al-ma'rufa bi'l-ha sa'isul-kabra, paygamberin hususiyetleri hakkında kaleme alınmış olup 2 cilt halinde Haydarabad (1319/1320) de neşredilmiştir.

3. La'alil- Masnu'a fi'1-ahadisel - Mevzu'a, Suyut'i'nin hadis tenkidi bakımından mevzu hadisler hakkında hazırladığı bir eserdir.

4. "Tadrib ül-Ravi fi şarkı takribil, Navavi," hadis usulü kitapları arasında hala ehemmiyet ve şöhretini muhafaza eden bu eser, İbni – Salah’ın hadise dair kaleme aldığı "K.Ma’rifatianva"i ulumil - Hadis " adlı eserinin lı-Navavi tarafından yapılan ek takrib vafl-Taysir adlı Suyûti’nin yazdığı şerhtir. Eser Mısır'da 1379 da neşredilmiştir.

Bilhassa hadis ricali bakımında zenginliği ve başka kitaplarda zikredilmeyen hadisle ilgili araştırmaları ihtiva etmesi cihetinden ehemmiyetlidir. [16]



Şahsiyeti


Mezhep bakımından şafii-olan Suyutî, daha hayatında kazanmış olduğu büyük şöhret muvacehesinde tevazuu biraz kenara ve zamanla kendisini, sadece nadir ve müstesna bir ilim adamı olduğu­na güvenmekle kalmayarak hadis, fıkıh ve Arapça dilbilgisi bakımından kendisini devrin en büyük alimi olarak görmeye başlamış ve hatta IX. asrın "Müceddid’i bile addetmiştir.

Suyutî'nin izzeti nefsine düşkünlüğü ve gururu sebebiyle kimse­den ihsan ve caize talep ve hatta kabul etmediği, ilim ve haysiye­tini çok üstün tuttuğu bilinmektedir. Nadir olmakla beraber geçim sıkıntısı çektiği günlerde bile, hayli zengin olduğu kütüphanesinden bazı kitapları satmayı tercih ederek çağının büyüklerinden ge­len hediyeleri kabule yanaşmadığı malûmdur. Vefatından sonra te­rekesini kaydetmek üzere Sultan Kansuî el - Cavri'den izin istenildiğinde şu cevap alınmıştır:

" Suyutî, hayatta iken bizden bir şey aldımı ki, biz de onun terekesine el koyalım." [17]

Kategoriler