Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim
Dinin Esas Hükümleri
Dinin Esas Hükümleri:
Yüce İslâm dininin esasları üç bölümde incelenir. Bunlar; itikat, ilim ve ameldir.
1- İtikat; inanılması gerekli esaslardır.
2- İlim ve iman; mahiyet ve hakikî anlamını etraflıca bilme zaruretini gideren, usûl (temel) ve furu (talî) olmak üzere iki bölümde incelenen iman, koruyucusu ve kalesi olarak bilinen, birbirine dayalı ve bağlı bir kaideler ve açıklamalar zinciridir.
3- Amel; işlenmesi veya işlenmemesi gerekli şeyler ve bunlara ait hükümler, Ulu Allah'a ibadet ile insanlar arası münasebetleri düzenleyen hükümler.
Bu üç temel esas, tüm semavî hak dinlerde mevcuttur. Gerçekte hak, bir dinde itikada, ahlâka ve yaratıklara ait vazifeleri belirten esasların bulunması şart ve zorunludur. Başka bir deyimle, insanların ilmî, amelî ve vicdanî vazifelerinin tayini dinin esas temelini teşkil eder. Bunlar, o dinin prensip olarak asla değişmeyen temel taşlarıdır. Ancak zamana ve mekâna göre değişen şeklî kısımlarıdır. Fakat şu anlamda, meselâ ibadet bir esas ve tüm dinlerde ortaktır. Ama en son mükemmel şeklini yüce islâm dininde bulmuştur. Bunu şu şekilde açıklayabiliriz: Dini, bize öğettiği gerçekler (hakikatler), iki bölümde özetlenebilir:
1- İtkatımızı teşkil eden ezelî gerçekler,
2- Günlük yaşayışımız ile ilgili gerçekler.
Birinci bölüm gerçekler, mahiyetleri itibarı ile her dinde birdir. Zamana ve mekâna göre asla değişikliğe uğramaz ve uğratılanıazlar.
Yüce İslâm dininde zaman, mekân, kişi ve karakter mefhumları gözönünde bulundurularak, ikinci tip gerçeklerin yalnız umumî (genel) çizgileri çizilmiş ve hususî (özel) seyirleri ilme ve içtihada terk edilmiştir. Bunun için, yüce İslâm dini içtihada, büyük din bilginlerinin tarafsız görüş ve buluşlarına müstesna bir yer ve değer vermiştir. Ve gerçeğe ulaşabilmek için içtihada dayanan hükümlerde ilim metodu ile münakaşa etmeyi bir vazife olarak kabul ve teslim etmiştir.[273]