Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim
İrşâd Edici Muallimin Vazifeleri
İrşâd Edici Muallimin Vazifeleri
Bilmiş ol ki, servet kazanmakta olduğu gibi, ilimde de insânıd dört hâli vardır. Mal sahibinin, istifâde hâli var, bu hâli ile servet kazanır. Tutumluluğu hâli var, bununla zâtını ihtiyâcdan kürtarır, kendini bakması hâli var, bununla da kazancından faydalanmış olur. İlim de, mâl gibi elde edilir. İlmi aramak ve kazanmak hâli var, ilme sahip olma hâli var, bu sayede başkasına sormaktan kurtarır, aydınlanma hâli var ki bununla öğrendiklerini düşünür ve onlardan fâidelenir. Bir de başkasını öğretme hâli var, bu da en şereflisidir. Kim, öğrenir, öğrendiği ile amel eder ve başkalarını öğretirse, manevî âlemde saygı ile anılır. Bunlar: Güneş gibidir, hem kendisi nurludur ve hem de başkalarını aydınlatır, misk gibidir kendisi de güzel kokar başkalarına da güzel koku saçar. Bildiği ile amel etmeyenler: (Sahîfeleri ilimle dolu) defter gibidir. Başkasına kârı var fakat kendisi bir şey anlamaz. Bileği-taşı gibidir. Bıçağı biletil fakat kendisi kesmez. İğne gibidir. Başkasını giydirir fakat kendisi dâima çıplak durur, lâmba fitili gibidir başkasına ışık verir fakat kendisi yanar.
Nitekim ilminden istifâde etmeyip başkalarına faydası dokunan kimse hakkında şâir:
“O ancak lâmba fitilidir, kendisi yanarken başkasını aydınlatır.) demiştir,
(Kendisini ilimle kemâle eriştirdikten sonra) öğreticilikle meşgûl olmağa başlayınca büyük bir işi boynuna aldığını ve şerefli işe giriş tiğini bilmeli ve bumm için de muallimliğe uygun olan edeb ve nezâ kete riâyet etmelidir.[412]