Hayat | Konular | Kitaplık | İletişim
Mezmum İlimlerin Yerilmesinin Sebebi
Mezmum İlimlerin Yerilmesinin Sebebi
“Eşyayı olduğu gibi bilmek ve tanımak olduğuna ve bu da aynı zamanda Allahu Teâlâ'nın sıfatlarından bulunduğuna göre, nasıl olur da ilim mezmûm olur” dersen bilmiş ol ki, ilim bizatihi mezmûm değil, belki iki sebebden biriyle insanlar hakkında mezmûmdur. Bunları açıklayalım:
1- Sahibini veya başkasını zararlandırması bakımından mezmûm olur. Sihir ve Tılsımat ilimleri gibi. Sihir vâki'dir. Kur'ân bunu haber vermiştir; hattâ çok samimî olan karı-koca arasını açmak için bir vâsıta olarak ona baş vurulur. Peygamberimize bile sihir yapılmış ve kendisi hastalanmıştır. Cebrâi1 aleyhi's-selâm'ın haber vermesi üzerine kuyu dibinde taş altındaki sihir vâsıtası çıkarılmıştır. (Buhârî ile Müslim, Hz. Âişe'den rivayet etmişlerdir.)
Sihir, yıldızların doğuş yerlerini hesâb ederek maddelerdeki hassaları bilmekle istifade edilen bir nevi' ilimdir. O maddelerden, sihir edilecek adam'ın heykeli yapılır, yıldızların doğumunun muayyen saati beklenir, şerî'ate uymayan fahiş ve küfür sözler söylenerek Şeytandan yardım istenir ve bütün bunlardan âdet-i ilâhî gereğince sihir yapılan kişide acâib hâller görülür. İlim olmaları bakımından bunları öğrenmek fena değilse de, bunlar insanları zararlandırmaktan başka bir şeye yaramazlar. Fenalığa yol açan her şey, fena olduğu için bu ilim de mezmûmdur. Hattâ, iyi bir adamı öldürmek isteyen bir zâlime, bulunduğu yeri göstermek, bildiği şey'i olduğu gibi ifâde etmek bakımından bir ilimdir, fakat zarar doğurduğu için mezmûmdur. Burada yalan söylemek vâcibdir.
2 - Çok kere sahibine zararı dokunması bakımından mezmûm olur. İlm-i Nücûm gibi. Bu ilim de zâti bakımından mezmûm değildir. Çünkü bu iki kısımdır. Bir bölümü hisâbdır. Kur'ân-ı Kerîm, güneş ve ayın hisâb ile seyrettiğini nâtıktır:
“Güneş ve Ay hisâb iledir.” [423]
Yine Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuşlardır:
“Az muvaffakiyyet çok bilgiden hayırlıdır.”
İsâ aleyhi's-selâm da
“Ağaçlar çok ama hepsi meyve vermez. Meyveler çok ama hepsi tatlı olmaz, ilimler çok ama hepsi faydalı olmaz” buyurmuşlardır.[424]